Hoe vrolijk word je van de top 2000?

Het einde van het jaar betekent dat we weer overspoeld worden met lijstjes. Van nieuws tot muziek, alles plaatsen we in een overzicht. Ook de top 2000 komt eraan, met dit jaar een nieuwe nummer 1: Imagine van John Lennon. Maar zijn de liedjes uit deze populaire lijst wel geschikt om het nieuwe jaar vrolijk te beginnen?

Neurowetenschapper Jacob Jolij weet hierop het antwoord. Je verwacht het misschien niet van iemand die – zoals hij zelf zegt – naar de ‘takkeherrie’ van Metallica luistert en in een indierockband speelt, maar hij doet onderzoek naar feel-goodmuziek. ‘Ik heb eerder onderzoek gedaan naar het verband tussen muziek en stemming, dus kloppen bedrijven wel vaker bij mij aan met dit soort vragen’, legt Jolij uit.

‘Een lijst met alleen maar feel-goodmuziek lijkt me vermoeiend’
Voor het Britse elektronicabedrijf Alba onderzocht Jolij afgelopen september een lijst met vrolijke liedjes, die 4 duizend Britten opzetten om zichzelf op te vrolijken. Na een duik in de literatuur bleken vooral de tekst, de toonsoort en het tempo van het liedje invloed te hebben op stemming. Jolij: ‘Er zijn nog veel meer aspecten die belangrijk kunnen zijn, maar ik moest me tot deze drie beperken.’

Uiteindelijk stopte hij alle gegevens in een computermodel, waar vervolgens een mooie formule uit kwam rollen. Die formule zegt dat een nummer vrolijker is als het positieve tekstelementen heeft, in een majeure toonsoort is geschreven en dicht bij de 150 beats per minuut zit.

Vrolijke Pink Floyd

Met deze kennis heeft Jolij gekeken naar de tien populairste nummers uit de top 2000 van 2014. Die zag er als volgt uit:

  1. Eagles – Hotel California
  2. Queen – Bohemian Rhapsody
  3. Led Zeppelin – Stairway to Heaven
  4. Deep Purple – Child in Time
  5. Boudewijn de Groot – Avond
  6. Pink Floyd – Wish You Were Here
  7. Billy Joel – Piano Man
  8. Pink Floyd – Comfortably Numb
  9. Pink Floyd – Shine On You Crazy Diamond
  10. Guns N’ Roses – November Rain

Bijna al deze nummers zijn in een majeure toonsoort geschreven, dus wat dat betreft verschillen de nummers niet veel. Jolij: ‘Ook de positieve tekstuele elementen zijn erg gelijk. De nummers van Pink Floyd hebben meer beats per minuut, dus scoren die het hoogst in de feel-good formule.’ Toch scoren geen van de nummers uit de top 10 erg hoog: ‘Op de Jolij Feel Good Index scoren vooral dansbare nummers hoog, en die zitten hier niet echt tussen. Het feel-goodgehalte komt eigenlijk vooral van hele basale processen: als je snelle nummers aanzet, ga je bewegen. En van bewegen ga je je beter voelen.’

Een Britse formule

Jolij plaatst nog een kanttekening bij zijn bevindingen: ‘De formule is gebaseerd op de mening van Britten van veertig jaar of ouder, dus misschien zijn de criteria in Nederland eigenlijk wel anders.’ Toch zal het niet heel erg verschillen, verwacht de neurowetenschapper: ‘Tempo en toonsoort blijven belangrijk, in welk land je ook bent. Maar ik ben momenteel wel bezig om die verschillen te onderzoeken.’

Met de huidige formule blijkt de top 10 in ieder geval niet echt vrolijk. ‘Dat laat maar weer zien dat een goed nummer niet altijd een feel-goodnummer hoeft te zijn’, lacht Jolij. Hij raadt dan ook niet aan om de top 2000 samen te stellen op basis van zijn formule: ‘Een lijst met alleen maar feel-goodmuziek lijkt me erg vermoeiend.’

Als je het met eten vergelijkt, levert de formule een Big Mac op: iets waar je snel even heel vrolijk van wordt. Jolij: ‘Droevige nummers kunnen je ook opvrolijken of steun bieden.’ Een goed voorbeeld is volgens hem de nummer 1 van dit jaar: ‘Ik denk dat bij Imagine de tekst en de boodschap de doorslag geven. Dit nummer, maar ook veel andere klassiekers zoals Bohemian Rhapsody of Stairway to Heaven, spelen in op veel complexere processen. Die laten zich niet zo makkelijk in een formule vangen.’ We gaan dus niet dansend het nieuwe jaar in, maar Imagine brengt iets anders: hoop voor 2016.

08-12-2015