‘Onze angst dat het leenstelsel de toegankelijkheid van het onderwijs in gevaar brengt, lijkt nu waarheid te worden’, zegt Sara Spano, voorzitter van studentenvakbond LSVb. Het aantal hbo-studenten is met 6,6 procent gedaald naar in totaal 89.900, berekende de Vereniging Hogescholen (VH).

‘Dat is op zich niet erg na jaren van groei’, meent VH-voorzitter Thom de Graaf. Hogescholen kiezen immers voor kwaliteit en niet voor kwantiteit, zegt hij. ‘We vermoeden verschillende oorzaken: de lat gaat omhoog in onderwijskwaliteit, de arbeidsmarkt trekt aan en wellicht ook de introductie van het studievoorschot (leenstelsel, red.).’

Leenstelsel

De vereniging heeft geen onderzoek gedaan naar de oorzaak van de daling. Maar de studentenorganisaties weten het zeker: het is de schuld van het leenstelsel. ‘De minister moet direct ingrijpen als blijkt dat voor bepaalde groepen de toegang tot het hoger onderwijs in gevaar komt’, zegt Spano. Het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) deelt die angst. ‘We moeten met z’n allen voorkomen dat een kwetsbare groep studenten structureel wordt uitgesloten van deelname aan het hoger onderwijs’, reageert voorzitter Linde de Nie.

In 2013 berekende het Centraal Planbureau nog dat het aantal eerstejaars hbo-studenten zou teruglopen met 1300 studenten. Het aantal WO-studenten zou teruglopen met 900 inschrijvingen. De Nie: ‘Nu blijkt echter dat de daling veel groter is, en maar liefst 6,6 procent betreft. De Vereniging Hogescholen legt de oorzaak voor de daling maar voor een deel bij het leenstelsel, maar het ISO wil weten of dat inderdaad zo is.’

Universiteiten

De universiteiten spreken zich niet uit over de toegankelijkheid van hun onderwijs, maar stellen wel dat de aanwas van nieuwe studenten ongeveer stabiel blijft. Het aantal Nederlandse studenten daalt wellicht een beetje, maar die daling wordt gecompenseerd door de groei van het aantal internationale studenten. ‘Ik heb reden om aan te nemen dat er meer buitenlandse studenten zijn gekomen’, zei een woordvoerder van universiteitenvereniging VSNU eerder.

De RUG verwijst ook naar de verklaring van de VSNU, maar wil nog geen mededeling doen over de eigen definitieve inschrijfcijfers. Die worden eind oktober verwacht.