Drie jaar geleden hebben de onderwijsinstellingen met de minister afgesproken dat ze bepaalde doelen moeten halen om een deel van het onderwijsbudget terug te verdienen, de zogenoemde prestatieafspraken. Zeven procent van het basisbudget van de instellingen, in totaal 325 miljoen, is ervan afhankelijk. Twee procent daarvan is nu zeker gesteld.

Een van de afspraken die de instellingen met de minister hebben gemaakt is dat ze zich meer moeten profileren. Een Reviewcommissie Hoger Onderwijs en Onderzoek heeft geëvalueerd in hoeverre universiteiten en hogescholen zich beter in de markt hebben gezet en of ze goed op weg zijn met het formuleren van onderzoekszwaartepunten. En die commissie is dik tevreden.

Speerpunten

De gekozen speerpunten van de RUG, Healthy Ageing, Sustainable Society en Energy, zijn duidelijk en sluiten goed aan bij het Europese beleid. Ook is de commissie positief over de Energy Academy en biologisch onderzoekscentrum ERIBA.

Overigens hebben alle universiteiten allemaal goed gepresteerd. Dat betekent dat ze allemaal de prestatiefinanciering voor profilering mogen houden, schrijft minister Bussemaker in een brief aan de Tweede Kamer.

Onderwijskwaliteit

De andere prestatieafspraken, over rendementen en onderwijskwaliteit, worden pas eind 2016 geëvalueerd. Maar, zegt Bussemaker, zowel universiteiten als hogescholen zijn positief over de effecten. Ze ‘lijken de instellingen te helpen bij het vormgeven van de instellingsstrategie en de interne discussie over profilering en onderwijskwaliteit’.

Bussemaker verwacht geen problemen in 2016. ‘De meeste universiteiten hebben substantiële voortgang geboekt bij het realiseren van hun ambitie’, zegt ze.
De RUG is natuurlijk blij met het geld voor profilering, maar de personeelspartij van de Universiteitsraad heeft wel kritiek op de Reviewcommissie, die zich te veel zou bemoeien met meer dan alleen de profilerings- en prestatieafspraken.

Kritiek

‘Weet u waar die hele Commissie-van Vugt ons doet aan denken? Aan die aandeelhouder die met 7% van de aandelen de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering teistert’, zei personeelslid Antoon de Baets in de universiteitsraad. ‘Want het is zonneklaar dat het bemoeizieke ministerie via de Commissie-van Vugt niet alleen verantwoording afdwingt op de terreinen van de prestatie-indicatoren en het profiel maar ook op alle andere terreinen. Het verslag van de commissie leert ons hoezeer alle universiteiten, niet alleen de RUG, de laatste jaren door het ministerie worden behandeld: aan de leiband. We worden in een wurggreep gehouden. Onze autonomie wordt bedreigd. We zijn hierover diep bezorgd.’

Universiteitsbestuurder Jan de Jeu is het daar niet mee eens. ‘In algemene zin is er wel voortdurende druk vanuit Den Haag om de agenda van universiteiten te bepalen. Dat is waar. Maar we zijn in hoge mate in staat geweest om ons eigen strategisch plan als basis te nemen.’