Middelengels gedicht gaat viral

Een gedicht uit 1521 in het Middelengels ging viral dankzij een video van RUG-studenten. 'Speke Parrot' werd binnen twee dagen meer dan 120.000 keer bekeken.

Groningse researchmasterstudenten Klassieke, Middeleeuwen- en Renaissancestudies Floor Kuiper, Nadine Kuipers en Hiske Feenstra bliezen het stof van John Skeltons (1460-1529) werk Speke Parrot, lieten het hun hoogleraar voorlezen in de authentieke middeleeuwse uitspraak, zetten er een knip-plak-animatie van illustraties uit oude manuscripten achter en presenteerden het resultaat afgelopen woensdag op YouTube.

The Skelton Project (gecreëerd door Skelton Road Studios, met een knipoog naar Beatlesproducer Abbey Road) werd een hit op internet en trok de aandacht van de BBC.

Online discussie

‘Het is overwhelming’, vertelt Floor Kuiper. ‘We maakten het filmpje – en de website – voor onszelf. Een betere afsluiter van ons onderzoek dan een essay schrijven. Een vriend zette het op de geschiedenis-Reddit omdat hij het interessant vond. Niemand had verzonnen dat honderdduizenden mensen het met hem eens zouden zijn.’Het filmpje ontketende een levendige online discussie over de uitspraak van het Engels in Skeltons tijd en kwam op de tweede plek te staan bij de populairste posts op Reddit.

[vsw id=”tCckcTHWqKw” source=”youtube” width=”425″ height=”344″ autoplay=”no”]

Te geeky

‘Ik had gedacht dat dit te geeky was voor een breed publiek’, zegt hun hoogleraar Sebastian Sobecki. ‘Het initiatief kwam van de studenten zelf. Ze werken sinds vorig studiejaar aan dit project en vroegen mij om de tekst in te spreken. Ik was gelijk enthousiast en dacht: dat is alles. Toen hebben ze binnen een week buiten mij om de animatie in elkaar gezet. Het was een complete verrassing.’

‘Nadine is verantwoordelijk voor de animatie’, zegt Kuiper. ‘De opname en het bewerken verliep soepel. We werken al drie jaar samen en weten goed van elkaar wat we willen en wat we kunnen.’ Sobecki: ‘De opname is in één take gelukt.’

Maar hoe kwam hij erachter hoe Engels klonk in een tijd waarvan geen audiomateriaal is overgebleven? ‘Daar is veel onderzoek naar gedaan’, zegt hij. ‘Geschreven bronnen zijn vaak fonetisch gespeld. Ook kun je een boel halen uit rijm en dialecten. Het Engels wat in Schotland gesproken wordt lijkt veel op het Middelengels. Ik heb gekozen voor het Engels zoals dat rond 1420, dus honderd jaar vóórdat het gedicht verscheen, gesproken werd. Speke Parrot is namelijk een aanklacht tegen Skeltons aartsvijand kardinaal Wolsey (1471-1530), die Skeltons plaats aan het hof probeerde in te pikken, en tegen de renaissance en het humanisme in het algemeen, dat de conservatieve Skelton maar nieuwerwets gebabbel vond. Het gedicht maakt de humanisten belachelijk, die zich als hipsters gedroegen omdat ze zoveel talen spraken en elkaar napraatten. Skeltons boodschap: een papegaai kan dat ook.’

Skelton project team

‘Dit opent deuren’

Waarom Skelton? Kuiper: ‘Hij is relatief onbekend, maar Skelton was de leraar van (Horrible) Henry VIII en heeft hem dus als klein prinsje meegemaakt.’ ‘Op Reddit zijn er tot nu toe alleen maar leuke reacties binnengekomen’, zegt Kuiper. ‘Natuurlijk is er discussie, maar het zijn bijna allemaal academici die het beschaafd houden.’ Ze lacht. ‘Op YouTube hebben we de reacties uitgezet, dus geen idee hoe dat publiek ons ontvangt.’

Afgelopen zomer gingen de studenten zelfs op Skeltonreis naar Engeland, uiteraard mét hun hoofdrolspeler, de groene papegaai , als mascotte. Nu hun eerste video zo’n succes is, willen de studenten meer. ‘Dit opent deuren’, zegt Kuiper. ‘We gaan de 140 subscribers op ons YouTubekanaal niet teleurstellen. Er liggen een aantal video-ideeën op de plank. We zijn nu bezig met Eleanor Rumming, een ander gedicht van Skelton over een kroegbazin. Daar kun je veel mee qua achtergrond en geluidseffecten. Ook willen we iets doen met Skeltons toneelstukken. The Skelton Project leeft!’ Sobecki: ‘Het is geweldig dat er nog zoveel belangstelling is voor zoiets ouds.’

Skelton project

13-10-2014