Spinoza-infuus kan grutto niet redden

Als de provincie Friesland niet met geld over de brug komt, dan loopt het grutto-onderzoek van Theunis Piersma in de Friese Zuidwesthoek gevaar. ‘Het project ligt nu aan het ‘Spinoza-infuus’, maar dat kan ik niet veel langer volhouden.’

Al in 2004 begon de trekvogelexpert en Spinozaprijswinnaar met zijn onderzoek naar grutto’s in zuidwest Friesland. Dat was de tijd dat eigenlijk nog niemand in de Nederlandse weidevogels geïnteresseerd was. Dat is nu wel anders: de grutto is de nationale vogel geworden en in 2020 wil de provincie Friesland dat er 10.000 broedpaartjes zijn.

‘Maar dan moet je wel iets weten van de burgerlijke stand’, zegt Piersma. ‘Je moet ze monitoren, weten waar de nesten liggen, wie de ouders zijn, hoeveel jongen er worden geboren.’

Stekker eruit

Hij verschaft die kennis door middel van zijn onderzoek dat nu al 12 jaar loopt. Fijn voor de overheden, die een groot deel van het noodzakelijk onderzoek voor hun doelen ‘gratis’ krijgen. Maar de laatste jaren wordt de financiering steeds lastiger. En toen Friesland afgelopen najaar aankondigde er geen geld meer voor te hebben, werd het helemaal lastig.

‘Toen had ik de stekker eruit te kunnen trekken’, zegt Piersma. ‘Maar zo’n langlopend project, daar kun je de stekker maar eenmaal uit trekken. En dus heb ik het onderzoek aan het infuus van de Spinoza gelegd.’

Maar de 2,5 miljoen die Piersma in 2014 ontving voor wetenschappelijk onderzoek, zijn daar niet voor bedoeld. Bovendien is er niet heel veel meer over.

Veldwerk

Zestig procent van de onderzoekskosten – de salarissen van de betrokken wetenschappers en materiaalkosten – worden door de RUG betaald uit diverse subsidies die Piersma binnenhaalde. Maar 270.000 euro moet uit andere bronnen komen. Geld voor de tien onderzoeksassistenten bijvoorbeeld, die het praktische veldwerk doen.

‘Daarvan heb ik nu 150.000 gekregen van het ministerie van Economische Zaken’, zegt Piersma. ‘”Dan kun je weer even vooruit”, zeiden ze. Dat is mooi natuurlijk, maar het betekent alleen dat we minder snel áchteruit gaan. Er is dit jaar nog 120.000 nodig.’

Voor de bühne

Piersma wil het project nog vijf jaar in de lucht houden. Maar daar is geen gezonde basis voor. Overheden moeten hun verantwoordelijkheid nemen, vindt Piersma. Willen ze echt de grutto behouden? Of is het alleen maar een praatje voor de bühne? vraagt hij zich af. ‘Als je het serieus meent, dan moeten ze over de brug komen. Zeker in het licht van de vele miljoenen die worden besteed aan weidevogelbeheer waarvan het nut onduidelijk is.’

De provincie Friesland is intussen op zoek gegaan naar geld. ‘We onderstrepen het belang van het onderzoek’, stelde gedeputeerde Johannes Kramer donderdag in de Leeuwarder Courant. ‘We kijken of het kan en hoe het kan.’

21-04-2016