Tandheelkunde gaat flink op de schop

Tandheelkunde gaat flink op de schop na klachten van studenten over de angstcultuur binnen de opleiding. Aanleiding voor het hoofd van het centrum voor tandheelkunde en mondzorgkunde (CTM) om op te stappen.

Drastische maatregelen worden genomen om de angstcultuur bij tandheelkunde aan te pakken. ‘Het moet weer een veilige leeromgeving worden, waar studenten fouten durven te maken’, zegt Rob Hiemstra, sectordirecteur in het UMCG. Voor Frank Abbas, het hoofd van het CTM en bachelorcoördinator Nynke Blanksma, reden om op te stappen.

Brandbrief studenten

De maatregelen zijn het gevolg van een brandbrief die 23 derdejaars masterstudenten begin april naar de hoofden van de opleiding stuurden, en de stevige kritiek van de onderzoekscommissie – door het UMCG na de brief ingesteld om de opleiding onder de loep te nemen – die daarop volgde.

Volgens de commissie bestaat er – zo staat in het rapport dat de UK heeft ingezien – onder een groot deel van de medewerkers en studenten een gevoel van onveiligheid. ‘Binnen de opleiding heerst een crisissituatie. Mede hierdoor is bij veel medewerkers een defaitistische houding ontstaan, waardoor een aantal goede docenten is vertrokken en het momenteel onmogelijk is om goede docenten aan te trekken’, schrijft de commissie in haar rapport, waarvan de conclusies de afgelopen dagen met betrokkenen bij tandheelkunde zijn gedeeld.

‘Onprofessioneel gedrag’

Het leerklimaat is er intimiderend, sommige docenten gedragen zich regelmatig grensoverschrijdend en onprofessioneel en er is een gebrek aan krachtdadige, gezaghebbende leiding, met als gevolg dat studenten niet openlijk durven te spreken – zelfs niet in anonieme evaluaties – uit angst voor studievertraging.

De commissie concludeert daarom dat niet alleen de opleiding, maar ook de organisatie van de opleiding, op ‘vele punten niet voldoen aan de kenmerken van een goede leeromgeving’.

Eerdere rapporten

Er wordt al jaren geklaagd door studenten en medewerkers van tandheelkunde. Volgens de commissie zijn er in de afgelopen jaren ook eerdere rapporten geweest waarin deze klachten werden besproken en aanbevelingen werden gedaan, maar tot nu toe werd daar vrijwel niets mee gedaan.

‘Het is ook heel opmerkelijk, je ziet de kritiek niet terug in de onderwijsrapporten. De opleiding wordt altijd heel goed beoordeeld in bijvoorbeeld Elsevier en de Keuzegids’, zegt prodecaan onderwijs en opleiding Jan Borleffs. Maar volgens de commissie heeft dat nu juist te maken met de angstcultuur: studenten durfden geen kritiek te geven.

Dit keer gaat er echter wel wat veranderen, zeggen Hiemstra en Borleffs. ‘Er zijn eerder wel maatregelen genomen, maar die hebben nooit voldoende effect gehad. Nu is het moment om de cultuur te veranderen’, zeggen ze.

Aan de slag

Eén aanbeveling van de commissie wordt meteen overgenomen. Het hoofd van het centrum voor tandheelkunde zal in de toekomst verantwoordelijk zijn voor zowel onderwijs, onderzoek en patiëntenzorg. Nu zijn die verantwoordelijkheden gescheiden. Interim-manager Lina van der Ploeg, voormalig managing director van Lifelines, gaat dat nu veranderen.

Ook met de andere aanbevelingen van de commissie gaat zij aan de slag. Zo moet het gezaghebbend leiderschap worden hersteld, een ‘zero-tolerance’-beleid voor onprofessioneel gedrag door docenten worden ingevoerd, het vertrouwen worden hersteld, de communicatie verbeterd, docenten verplicht geschoold worden en het aantal deeltijdaanstellingen verminderd om voor meer stabiliteit te zorgen.

Cultuurverandering

Bachelorcoördinator Blanksma treedt terug om ‘ruimte te maken voor de cultuurverandering’, zegt Borleffs. En ook hoofd CTM Abbas legt zijn functie neer per 1 november. ‘Die zei: ik zie mezelf niet de goede persoon zijn om leiding te geven aan zo’n grote verandering.’

Het meest wezenlijke is de cultuurverandering. ‘Die kun je niet bereiken door een paar poppetjes te vervangen. Daar gaan we de komende tijd hard aan werken’, zegt Borleffs. De interim-manager moet uitvogelen hoe dat precies moet worden bewerkstelligd. ‘Daar hebben we alle vertrouwen in’, zegt Borleffs. ‘Ze heeft haar sporen verdiend en een fijne neus voor hoe het hier werkt.’

Aan de kwaliteit van de afgestudeerde tandartsen twijfelt de commissie overigens niet. ‘Die is uitstekend, niet in de laatste plaats te danken aan een uiterst gemotiveerde groep ambitieuze, positief ingestelde en resultaat gerichte medewerkers die geloven in een mooie toekomst voor het CTM.’

30-10-2014