Oranjestress

In de rubriek ‘klein menselijk leed’ is het probleem van deze week: ‘oranje’. Of beter: ‘de schreeuwerige oranje kleur van de Aletta Jacobshal op Zernike’. Die zou veel stress opleveren, dat wil zeggen, tenminste bij één derdejaarsstudente Midden-Oostenstudies, die van mening is dat de tentamenhal een negatief effect heeft op haar prestaties.

Om te beginnen wil ik erop wijzen dat tentamens sowieso een stressverhogend effect hebben. Slechte prestaties zijn in de tentamenhal bovendien, door allerlei vormen van onvermogen, schering en inslag. Beter je best doen, is hier vaak de kortste weg naar succes. Maar nee, volgens de studente is dat het niet: ‘Ik bereid me altijd supergoed voor. Tot de deur weet ik de stress van me af te houden, maar zodra ik de Aletta Jacobshal binnenkom raak ik gestrest.’ Om haar argument kracht bij te zetten, voegt ze eraan toe: ‘Het is eigenlijk ook echt bizar om een tentamenhal een kleur te geven die stress oproept.’

Maar is dat zo? ‘Roept oranje stress op?’, zal de sceptische lezer zich afvragen.

Het is in ieder geval niet de bedoeling geweest, aldus de architect van de hal (ja, dat zou mooi zijn), maar er was een krap budget (is oranje een goedkope kleur?) en het was het idee om de studenten ‘even wakker’ te schudden.

Altijd handig: wakker tijdens een tentamen. Maar is dat stress?

Oranjestress is volgens Van Persie onnodig: ‘Turkije verliest zeker punten’, zo kon in de aanloop naar het EK opgetekend worden uit de mond van de ervaringsdeskundige en oud-aanvoerder van het Nederlands elftal. Maar dit is misschien niet zo’n goed voorbeeld.

De spirituele psychologie dan maar. Daarin wordt veel betekenis toegedicht aan de effecten van kleur. Kleuren beïnvloeden onze stemming en verwijzen naar onze diepste innerlijke emoties, lees ik op een site. Zo staat oranje in contact met de vitaliteit en seksualiteit (ik heb ooit een vriendinnetje gehad dat een oranje trui voor me wilde breien. Ik begreep dat destijds niet, maar misschien was het een hint).

Oranje is verder verbonden, en ik citeer maar even, ‘met blijheid, motivatie, optimisme en een algeheel gevoel van welzijn’, en dat lijkt me helemaal geen gek uitgangspunt voor een tentamen. Bij een tekort aan deze gevoelens kan ‘wat extra oranje voor nieuwe impulsen’ zorgen. Maar denk erom, niet te veel, want een teveel kan uitputten en tot energieverlies leiden en dan ‘kunt u overwegen wat meer blauw in uw leven te brengen’.

Misschien handig om te weten.

Mocht u hier geen vertrouwen in hebben, dan is er gelukkig ook een tak van de serieuze psychologie die zich met de effecten van kleuren op mensen bezighoudt. Ook daaruit blijkt trouwens dat het onze gemoedstoestand kan beïnvloeden; het is ook niet moeilijk om mensen door middel van kleur op het verkeerde been te zetten.

Zo kregen proefpersonen in een experiment onnatuurlijk gekleurd voedsel aangeboden, maar dat konden ze door een manipulatie van de belichting niet zien. Pas nadat ze al flink van hun bord hadden gegeten, werd het gewone licht aan gedaan en zagen ze een blauwe biefstuk, groene frieten en rode doperwten. Een verrassend paletje zou je denken, maar de meeste proefpersonen werden overvallen door misselijkheid.

Maar denk erom, het is psychologisch onderzoek, dus het kan net zo goed níet waar zijn.

Onze toekomstige Midden-Oostendeskundige is ondertussen een handtekeningenactie gestart tegen de oranjestress, maar ze legt de lat niet hoog: ‘Ik weet niet hoeveel er nodig zijn om de RUG te overtuigen, maar ik hoop minstens honderd handtekeningen te verzamelen.’

Dat wordt dus niks. Daarom deze tip: laat je voortaan geblinddoekt de examenhal binnenloodsen. O ja, en trek voor de zekerheid een blauwe trui aan.

17-03-2016