Universiteiten mogen van de minister vanaf 1 januari beurspromovendi aannemen, jonge wetenschappers die geen salaris ontvangen maar een studiebeurs voor hun opleiding tot onderzoeker.

In strijd met de wet

Het systeem is niet nieuw voor de RUG. De universiteit maakte jarenlang gebruik van beurspromovendi. Op die manier hoefde de RUG geen werkgeversbelasting en pensioenkosten te betalen. En dat scheelt eenderde van de kosten.

In 2010 besloot de universiteit echter plotseling geen nieuwe beurspromovendi meer aan te nemen, na gesprekken met de belastingdienst. De regeling bleek in strijd met de wet.

Maar volgens het plan van Bussemaker – waarop ze twee jaar lang heeft zitten broeden – kan het straks weer. Vanaf 1 januari kunnen studenten straks na hun masteropleiding ook promoveren terwijl ze formeel student blijven. De minister hoop zo dat Nederlandse studenten in eigen land te houden voor promotieonderzoek. De RUG heeft zich meteen aangemeld.

Kritiek

‘We zijn erg blij dat we weer van start kunnen gaan’, zegt Lou de Leij, Dean van de Graduate School. Niet iedereen deelt zijn enthousiasme. Vanuit verschillende kringen klinkt veel kritiek. Promovendi Netwerk Nederland stelt dat universiteiten alleen maar winst maken door de nieuwe regeling en universitaire medezeggenschapsraden vrezen voor verlies van talent.

Tilburg University doet niet mee aan het experiment, want vindt het verschil tussen het salaris van promovendi en de studiebeurs te groot.

De Leij maakt zich daar geen zorgen over. ‘Die kritiek kan grotendeels van tafel geveegd’, vindt hij. Zo is de rekensom van Promovendi Netwerk Nederland dat universiteiten 23.000 euro winst maken met de nieuwe regeling onjuist’, stelt De Leij. ‘Dat een beurspromovendi maar 70.000 euro kost, is simpelweg onjuist. Ik ga al gauw uit van het dubbele en dan heb ik alle kosten voor begeleiding en onderzoeksmateriaal nog niet meegerekend’.

Investering

Ook voor verlies van talent hoeven we volgens De Leij niet te vrezen. ‘Een beurspromovendus is daadwerkelijk iemand anders dan een promovendus die salaris krijgt om het onderzoek van een hoogleraar uit te voeren. Een beurspromovendus is een student en krijgt daarnaast dus ook een opleiding en cursussen in bijvoorbeeld leiderschap en lesgeven’.

Daarnaast vindt hij promoveren ook een investering voor de student. ‘Een paar maanden na promoveren is de werkloosheid nagenoeg nul. De arbeidsmarkt staat om je te springen, daar mag best iets tegenover staan’, vindt De Leij.

Gemengd systeem

De bedoeling is dat er aan de RUG een gemengd systeem komt, waar beurspromovendi en ‘gewone’ promovendi naast elkaar blijven bestaan. Een van de voorwaarden van Bussemaker is dat de universiteiten het plan niet mogen gebruiken als kostenbesparing.

De RUG is momenteel een commissie aan het samenstellen, om voor 1 november een plan aan de minister te kunnen presenteren.