Het kan dubbel niet, zegt Miel. Én halfnaakt naar boven én in drie dagen tijd de top van de Kilimanjaro bereiken. Maar het lukte hem – en 24 anderen – onder leiding van de Iceman Wim Hof. Miel deed eerder een workshop bij Hof, waar hij leerde z’n lichaam te controleren, de kou te accepteren, door ademhalingsoefeningen te doen.

Na die workshop begon hij aan de instructeursopleiding, waar de tocht naar de Kilimanjaro ter sprake kwam. ‘Ik wilde mee, ik wilde de methode van Hof toepassen’, zegt Miel. ‘En hij zei: je kunt gewoon naar boven, dat lukt je wel als je je ademhaling onder controle houdt.’ Maar bij deze beklimming ging het niet alleen om het trotseren van de kou. ‘De blote bast was gewoon een statement.’

Hoogteziekte

Nog belangrijker was de test of je met de ademhalingsoefeningen van Hof ook de symptomen van hoogteziekte kunt onderdrukken. Want die symptomen zouden normaal gesproken merkbaar aanwezig moeten zijn.

‘De Kilimanjaro, bijna 6000 meter hoog, beklim je normaal gesproken niet in drie dagen’, zegt Miel. ‘Je lichaam heeft veel meer tijd nodig om te wennen aan de daling van het zuurstofgehalte naar elf procent. Je raakt dan verward, gedesoriënteerd.’

Maar Miel voelde daar niets van. ‘Dat kán helemaal niet, wetenschappelijk gezien. En toch lukt het ons. Ik denk nu: als je iets echt wilt, dan lukt het je. Mijn hele referentiekader valt uiteen. Door je grenzen kun je blijkbaar heen.’

Halfnaakt en ongeschonden

Ook de gidsen die hen naar boven zouden begeleiden, geloofden niet dat dat groepje Nederlanders halfnaakt en ongeschonden de top zou bereiken. Ze waren sceptisch. ‘En lacherig’, zegt Miel. ‘Maar met allerlei veiligheidschecks hebben we ze over kunnen halen met ons mee te gaan.’

Van de tocht naar boven – waar je een berg eigenlijk voor beklimt – heeft Miel weinig meegekregen. ‘Ik heb vooral de kuiten van mijn voorganger gezien. Je bent zo geconcentreerd, zo gericht op je lichaam. Wat voel ik? Heb ik honger? Pas op de weg naar beneden kon ik genieten van het uitzicht, de natuur. Ik had geen idee waar we langs gekomen waren.’

Zweverig

Op je wil de kou trotseren en de symptomen van hoogteziekte onderdrukken. Het klinkt zweverig, zeker voor een wetenschapper, geeft Miel toe. ‘Maar of het op papier kan of niet, boeit niet. Het kán, dat is bewezen. Empirie is ook wetenschap. En de techniek van Hof lijkt mensen te helpen. Dat bleek wel tijdens de tocht. Een reumapatiënt liep zonder klachten de berg op en een vader met de ziekte van Crohn, die eerder nog hele dagen ziek op bed lag, bereikte stralend en in blote bast de top.’

Hoe dat kan, tegen allerlei wetenschappelijke theorieën in, stelt ook Miel voor een raadsel. ‘Kun je zelf sturen of je een ziekte toelaat of niet? Het lijkt een soort gestuurd placebo-effect, je neemt het heft eigenlijk zelf in handen. Het is nu aan de wetenschap om uit te zoeken hoe dit mogelijk is, hoe je je lichaam, je zenuwstelsel kan sturen.’

De UK deed eerder een interview met Jan Willem Miel.