De energie per deeltje, de snelheid waarmee de deeltjes uit het cyclotron komen, is hoger dan ooit tevoren bij KVI-CART. De onderzoekers gebruiken deze zware deeltjes voor het doen van bestralingen. Dat gebeurde eerder alleen met protonen en koolstof.

Tests voor de ruimtevaart

Dat het KVI-CART beide deeltjes beschikbaar heeft, is uniek in de wereld. De enige andere versneller die zware ionen aanbiedt – in Texas – kan geen protonen van de benodigde energie leveren.

Het KVI werkt al zo’n tien jaar samen met ruimtevaartorganisatie ESA en de lucht- en ruimtevaartindustrie. Ze onderzoeken onder andere het effect van kosmische straling op diverse materialen met behulp van protonen. Afgelopen najaar kwam ESA met de vraag of het KVI dit ook kon met zwaardere ionen zoals krypton en xenon.

‘Dat kunnen we, omdat wij een versneller hebben die de benodigde hoge energie kan maken’, zegt hoogleraar versnellerfysica Sytze Brandenburg. ‘De eerste testmetingen van ESA zijn afgelopen week uitgevoerd en de resultaten waren goed.’

Bestralen met zwaardere deeltjes

Het KVI gaat nu voor ESA en bedrijven uit de lucht- en ruimtevaartindustrie onder andere microchips en processoren voor vliegtuigen en ruimtevaart bestralen met die zware deeltjes. ‘We versnellen ze, waarna ze met hoge snelheid in de componenten geschoten worden’, zegt onderzoeker Mariet Hofstee. ‘De schade die ze veroorzaken wordt gemeten.’

Het testen is nodig, omdat apparatuur steeds gevoeliger wordt. ‘De kosmische straling, die wij zo nabootsen met die zwaardere deeltjes, heeft niet alleen effect op de apparatuur in satellieten, maar ook in vliegtuigen en zelfs aan het aardoppervlak’, zegt Hofstee.

Meer vraag dan aanbod

ESA deed deze testen tot nu toe bij de versneller faciliteit in Texas, maar omdat er meer vraag is dan die faciliteit aankan, wendden ze zich tot KVI-CART.

Brandenburg is blij met de samenwerking. ‘Natuurlijk ook vanwege het financiële plaatje’, zegt hij. ‘Want met het geld van ESA kunnen wij weer meer wetenschappelijk onderzoek financieren.’