Miljoenen voor vaccin tbc, met dank aan Bill en Melinda

Onderzoekers van de RUG hebben samen met internationale collega's 3,5 miljoen dollar gekregen van de Bill & Melinda Gates Foundation. Ze moeten daarvoor een vaccin ontwikkelen tegen tuberculose.

De Groningse onderzoeksgroep staat onder leiding van Adri Minnaard,  hoogleraar bio-organische chemie. Hij en zijn onderzoekers staan aan de basis van het project. Zij moeten vier complexe moleculen maken, die cruciaal zijn voor de ontwikkeling van het vaccin, zo meldt de universiteit.

Niet succesvol

Op dit moment is er nog geen goed werkend vaccin tegen tbc.

Hoogleraar Adrie Minnaard

Hoogleraar Adri Minnaard

Wel worden verzwakte of gedode bacteriën ingespoten, maar die standaard aanpak is niet succesvol. De moleculen moeten gemaakt worden in het lab. ‘Tien jaar geleden zou dat onmogelijk geweest zijn’, aldus Minnaard. ‘Maar recente ontwikkelingen in de synthetische organische chemie zorgen er voor dat het nu wel mogelijk is.’

Al sinds 2006

Minnaard werkt er al aan sinds 2006. Hij wist als eerste de vier nu gevraagde moleculen te maken. ‘Aan de Rijksuniversiteit Groningen zijn we erg goed in stereospecifieke synthese’, verklaart hij.  Stereospecificiteit betekent dat er twee varianten van een molecuul bestaan die elkaars spiegelbeeld zijn, zoals een linker- en een rechterhand.

Normale chemische synthese maakt gelijke hoeveelheden van beide varianten. ‘Maar in de biologie kunnen die twee spiegelbeelden totaal verschillende eigenschappen hebben.’ De kunst is dus om alleen de juiste ‘hand’ te maken. ‘En in Groningen zijn we daar experts in.’

Vaccin hard nodig

Een vaccin is hard nodig, omdat tuberculose wereldwijd een steeds groter probleem wordt. De infectie is alleen via een langdurige behandeling met antibiotica te bestrijden. Maar steeds meer patiënten blijken met een resistente bacterie te zijn besmet. Zij raken de bacterie niet kwijt en blijven niet alleen chronisch ziek, maar kunnen ook andere mensen besmetten.

 

 

 

 

21-11-2013