Simpel idee om Tokkies aan te pakken

Burgemeesters staan met lege handen om iets te doen tegen overlastveroorzakers. Terwijl een simpele aanpassing van de Nederlandse gemeentewet de oplossing kan zijn.

Wat kun je doen als je buren om de haverklap houseparty’s organiseren? Criminelen er de deur plat lopen? Als je een klap in je gezicht kunt krijgen, als je vraagt of de buurman alsjeblieft zijn blaffende, bijtende rottweiler wil aanlijnen?

flodder

Eigenlijk niks. Want er is maar één echt middel dat een burgemeester kan inzetten: sluiting van de woning. En dat middel is vaak te zwaar, waardoor hij terug wordt gefloten door de rechter.
‘Het slachtoffer wordt knettergek’, zegt jurist Michel Vols.

En de overheid komt met doorgeschoten plannen, zoals het inrichten van een ‘tuigdorp’ aan de rand van de stad, zoals burgemeester Jorritsma van Almere vorige week bepleitte. Zinloos ook, zegt Vols, want het kan wel 15 jaar duren voor je iemand uit zijn huis hebt gezet en het is duur. 70.000 euro per geval.

Dr. Tokkie

Maar het kan anders, denkt Vols. De jurist – bijgenaamd Dr. Tokkie – deed onder andere onderzoek in Engeland, om te zien hoe daar wordt omgegaan met overlast. Want ‘overal waar mensen samenwonen, hebben ze ruzie’.

En dáár kregen lokale overheden het recht om via de rechter ‘gedragsaanwijzingen’ te geven: de klagers gaan naar de politie en de overlastveroorzaker krijgt een verbod op bepaald gedrag. Dat kan het veroorzaken van geluidsoverlast zijn, of het muilkorven van de hond. ‘Nu gaat het daar erg ver hoor’, haast Vols zich te zeggen. ‘Er zijn gevallen bekend waarbij mensen verboden werd het liedje van de Adams Family te fluiten, of om luidruchtige seks te hebben.’

Maar het werkt wel. In vijftig procent van de gevallen werd de aanwijzing opgevolgd.

Dwangsom

Zolang je goed let op het recht op privéleven is zo’n gedragsaanwijzing bruikbaar in Nederland, zegt Vols, die 31 oktober op zijn onderzoek promoveert. ‘Je kunt denken aan financiële prikkels zoals een dwangsom in combinatie met een gedragsaanwijzing. Een eigenaar wordt eerder voor de keuze gesteld: die steeds blaffende hond afstaan of de woning verlaten?’

Het idee van Vols krijgt nu al veel bijval rekenen. Burgemeesters en woningbouwverenigingen schaarden zich massaal achter het idee. Binnenkort gaan overal in het land proeven van start om de gedragsaanwijzingen bij huurderoverlast al te gebruiken. De huurwet geeft hier namelijk wel ruimte voor.

Ook deed Vols mee aan de mondiale Innovating Justice Award en won daarbij de publieksprijs. Of hij is doorgedrongen tot de laatste drie, bepaalt een commissie met juryleden vanuit de VN volgende week.

Michel Vols heeft ook een weblog over zijn onderzoek. Kijk op openbareorderecht.nl.

23-10-2013