Na vragen van de universiteitsraad heeft ABJZ – de juridische dienst van de universiteit – zich gebogen over de vraag of het juridisch eigenlijk wel is toegestaan om als student je college te filmen en de video vervolgens aan te bieden op internet.

Auteurs- en portretrecht

De uitkomst van het onderzoek is dat studenten toch echt de toestemming van hun docent nodig hebben, om een college te filmen en op internet te zetten. Volgens ABJZ wordt er anders inbreuk gemaakt op het auteursrecht, dat van toepassing is op het onderwijsmateriaal dat in het college aan bod komt.

Als in de video ook de docent en eventueel andere studenten te zien zijn, wordt er bovendien inbreuk gemaakt op hun portretrecht, schrijft de juridische dienst. Ook als studenten slechts een geluidsopname maken en deze – zonder toestemming – online aanbieden, is dat al snel in strijd met het auteursrecht. Maar van portretrechtschending is in dat geval geen sprake, aldus ABJZ.

Ook als studenten een college voor eigen gebruik op willen nemen, hebben ze daarvoor toestemming van de docent nodig. ‘Voor functiebeperkte studenten kan het een uitkomst zijn om colleges voor eigen studie op te nemen’, noemt de juridische dienst als voorbeeld. ‘Maar het is wel verstandig als de docent hierover duidelijk is.’

Studentenstatuut

Volgens ABJZ lijkt het erop dat studenten zich onvoldoende realiseren dat het ‘niet de bedoeling is’ om onderwijsmateriaal online aan te bieden, zonder dat de faculteit of docent daar expliciet toestemming voor heeft gegeven. ABJZ heeft daarom een tekst opgesteld die wordt opgenomen in het studentenstatuut. De dienst wil bovendien dat deze tekst door faculteiten op Nestor wordt gezet:

‘Al het onderwijsmateriaal is auteursrechtelijk beschermd. Het is niet toegestaan dat studenten, anders dan voor eigen studie, kopieën maken van onderwijsmateriaal, tentamens en de colleges. Ook is het niet toegestaan om het onderwijsmateriaal -in welke format dan ook- verder te verspreiden. Opzettelijk inbreuk maken op het auteursrecht is een strafbaar feit. Bij geconstateerde inbreuken zal het faculteitsbestuur passende maatregelen nemen.’

Duidelijk aangeven

Ook docenten kunnen beter eerst met de faculteit overleggen of colleges mogen worden opgenomen en op bijvoorbeeld YouTube gezet, stelt ABJZ. Maar als er uiteindelijk wordt besloten om een college op te nemen, moet dat volgens het juridische bureau wel duidelijk worden aangegeven tijdens de les.

Eind maart werden er in de universiteitsraad vragen gesteld over het opnemen en live streamen van videocolleges. Rector Elmer Sterken liet toen weten er niet negatief tegenover te staan als studenten dat doen. ‘Het is belangrijk dat we open zijn in wat we doen’, zei hij destijds.