‘Suïcide bij jongeren’ was het thema van de Pieter Boekelezing over klinische psychologie. Een onderwerp dat door psychologiestudenten was aangedragen, omdat ze in hun omgeving zien dat jongeren soms worstelen.

Het aantal zelfdodingen is sowieso sterk toegenomen sinds in 2008 de crisis begon, liet Kerkhof zien. Maar meestal zijn het mannen tussen de 40 en 60 die ertoe overgaan. ‘Omdat mannen veel meer hun identiteit ontlenen aan werk en presteren’, stelde Kerkhof. ‘Suicidepógingen zijn meer iets van jongeren en meisjes.’

Schrikbarende gevolgen

Hij vreest de cijfers die worden berekend als het jaar is afgelopen. Bezuinigingen op de jeugdzorg zouden wel eens schrikbarende gevolgen kunnen hebben gehad. Essentieel voor goede behandeling van suïcidale gedachten is een warme band met de behandelaar en continuïteit in de zorg. En juist die komen in het geding door de bezuinigingen en de administratieve rompslomp die met de overgang van jeugdzorg naar de gemeenten gepaard gaat. ‘Alleen al voor een bed in de crisisopvang moeten hulpverleners uren bellen.’

Het motief voor zelfdoding is doorgaans niet zozeer de wens om dood te gaan, benadrukte hij verder, maar het verlangen om te ontkomen aan dwingende, negatieve gedachten die het hele leven gaan beheersen. ‘Stelt u zich voor’, aldus Kerkhof. ‘U hebt een liedje van Frans Bauer in uw hoofd, dágen achtereen. U slaapt niet, u kunt u niet concentreren, en altijd hoort u dat liedje van Frans Bauer. Na een week bent u uitgeput, doodmoe en doet u alles om eraan te ontkomen.’

Ofwel: een suïcidepoging is vaak een wanhopige manier van de jongere zichzelf te beschermen tegen zichzelf. Behandeling moet zich onder andere richten op het managen van de eigen gedachten, zegt Kerkhof.

Op maandag 23 november vertoont Studium Generale de documentaire ‘Strohalm’ over de hulpdienst 113online, waar vrijwilligers praten met mensen met zelfmoordgedachten. Erna volgt een gesprek met RUG-hoogleraar klinische psychologie Jos de Keyser. Toegang is gratis.