Voorspellen

We moesten onlangs naar de ouderavond van de middelbare school van een van onze jongens en hadden de auto geparkeerd onder het UMCG. We waren aan de vroege kant.

Om de tijd te doden, slenterden we wat door de grote entreehal en kwamen zo bijna als vanzelf in het winkeltje dat gevuld is met prullaria, gezellige tijdschriften, fleurige heliumballonnen met beterschap erop en heel veel snoepgoed. Kortom, alles wat je niet nodig hebt, maar dat van pas kan komen als je op ziekenbezoek gaat en bent vergeten iets mee te nemen.

Wij hadden niets nodig, want we kwamen voor de ouderavond en dan neem je niet iets mee, al zou dat niet eens zo’n gek idee zijn, want zoonlief had er de laatste tijd nogal een zooitje van gemaakt en een ballon met ‘beterschap’ zou best op zijn plaats zijn.

Omdat we maar tien minuten hadden voor het gesprek met zijn mentor, namen we even door wat we beslist wilden bespreken. Mijn vrouw stelde voor dat zij het woord zou doen, want ze vond mij nogal lang van stof. Het was niet de eerste keer dat ze dat zei, maar gek genoeg word ik er iedere keer weer boos over.

Ik stond op het punt uit te varen toen mijn aandacht werd getrokken door een meisje van een jaar of zeven dat, samen met haar broertje van vijf, bij de kassa een grote zak met snoep stond af te rekenen. ‘Ons broertje heeft leukemie’, zei de kleine man, misschien wel om al dat snoep te rechtvaardigen. Er klonk duidelijk ernst door in zijn stem, maar ook iets van trots, want leukemie heeft natuurlijk niet iedereen. Waarschijnlijk had hij al eerder ervaren dat deze kennisgeving iets is waar je indruk mee kan maken bij volwassenen. Dat was hem dan ook deze keer weer gelukt, maakte ik op uit de reactie van de mevrouw achter de kassa. Ze had de kinderen het snoep misschien wel cadeau willen geven, maar ze begreep ook wel dat je in een ziekenhuis op die manier geen giftshop draaiende houdt.

Daarna liepen wij wat stilletjes naar de school.

Ik moest ineens weer aan dit kleine voorval denken, toen onlangs het UMCG in het nieuws kwam met het bericht dat er een project wordt gestart, waarmee ze nog vóór de zwangerschap kunnen screenen op niet-behandelbare ziekten. Ziekten waar kinderen veel pijn en ellende van hebben, ernstig gehandicapt door raken en meestal vroeg aan sterven. Dat screenen kan trouwens ook op mildere aandoeningen en in de NRC werd gesuggereerd dat met de nieuwe technieken een stap in de richting van designbaby’s wordt gedaan. Laten we in de toekomst alleen nog gezonde baby’s geboren worden en wat zou dat dan betekenen voor broertjes met leukemie? En wie van ons zou er met terugwerkende kracht niet door die screening zijn gekomen?

Lastige vragen.

‘Als ik iets weet, kan ik iets voorspellen. Kan ik niets voorspellen, dan weet ik niets’, zo leerden wij tijdens de methodologiecolleges. Dat de vooruitgang in de wetenschap staat en valt met de kracht van voorspellingen is mij tijdens de opleiding omstandig ingepeperd. Maar een voorspelling is nooit vrijblijvend en zal consequenties hebben voor degenen die met die voorspelling moeten dealen. Is het in de toekomst nog mogelijk om ervoor te kiezen om niet alles te willen weten?

Met onze zoon bleek het trouwens best mee te vallen. Het stelde niet zoveel voor wat hij had uitgespookt. Maar ja, als we dat van tevoren hadden geweten, waren we misschien niet naar de ouderavond gegaan. En dan… nou ja, u snapt het wel.

21-01-2016