‘Meer democratisering in het onderwijs’, ‘transparantere besluitvorming’ en ‘minder rendementsdenken’. Allemaal kreten die de afgelopen dagen in vrijwel alle media en opinieartikelen te vinden waren. Iedereen lijkt ineens in rep en roer over de stand van zaken in het Hoger Onderwijs. Studenten zouden meer inspraak moeten krijgen om de kwaliteit van het onderwijs te waarborgen. Wij krijgen vaak de vraag van studenten en de media hoe het op de RUG gesteld is. Met de komst van De Nieuwe Universiteit Groningen lijkt namelijk ook hier veel onvrede te zijn. Tijd om te demonstreren?

Democratisering & Rendementsdenken

Allereerst moet er een onderscheid gemaakt worden tussen universitaire aangelegenheden en problematiek op landelijk niveau. De roep om meer democratie heeft in eerste instantie van doen met de besluitvorming aan de universiteit. De RUG heeft meerdere democratisch gekozen organen, waarvan de Universiteitsraad het hoogste orgaan is. De faculteitsraden, en, op sommige faculteiten, opleidingscommissies zijn ook democratisch gekozen. Adviesrecht, initiatiefrecht én instemmingsrecht geven deze organen de macht om kritisch te zijn op het beleid van de universiteit.

Daarnaast zijn er stuurgroepen en technische overleggen waarin beleid gemaakt wordt en studenten soms ook zitting nemen. Tot slot heeft de RUG als enige universiteit in Nederland een student-lid (student-assessor) in het college van bestuur. Een student die dichter bij het vuur zit is bijna niet mogelijk. De student-assessor staat in nauw contact met de (studenten)fracties van de universiteitsraad. Hij/zij kan de (studenten)fracties voorzien van informatie en vormt een laagdrempelige manier om contact te onderhouden met het college van bestuur.

Gebrek aan democratie is dan ook niet zozeer iets waar wij dagelijks tegenaan lopen. Eerder betrokken worden in het besluitvormingsproces is zeker wél iets waar ruimte is voor verbetering. Het is nu nog niet verplicht om in elk overlegorgaan een student plaats te laten nemen. Wij zullen ons er zeker hard voor maken dat studenten in ieder orgaan inspraak hebben.

Rendementsdenken

Op landelijk niveau speelt een veel groter probleem, het ‘rendementsdenken’. Het lijkt tegenwoordig alleen nog maar te gaan om snel afstuderen, afvinklijstjes en prestatieafspraken halen. Universiteiten zijn voor hun budget steeds meer afhankelijk van het behalen van deze prestatieafspraken. Dit gaat ten koste van de vrijheid van studenten om te excelleren, een bestuursjaar te doen of anderszins actief te zijn naast hun studie. Wij maken ons grote zorgen over deze ontwikkeling. Wij hopen dan ook dat de minister de kritische geluiden serieus neemt en de student weer centraal stelt in het onderwijs beleid.

Hebben studenten nog wel wat te zeggen?

Er wordt sterk het beeld geschetst dat studenten aan de universiteit geen of weinig zeggenschap hebben. Het klopt natuurlijk dat wij niet bij álle besluiten aan de RUG betrokken worden. Het zou ook wat ver gaan om een stemming te houden over het soort handdoekjes dat gebruikt wordt in de toiletten. Wij worden daarentegen zeer nauw betrokken bij de meest essentiële beleidsbesluiten van de RUG. Hebben hbo-p studenten nog recht op automatische toelating aan de RUG? Moet Engels opgenomen worden in de basiskwalificatie onderwijs van docenten? Hebben internationale studenten recht op gratis cursussen Nederlands? Moet er een toegangsbeleid komen voor de UB in de tentamenperiode? Dit zijn allemaal kwesties waarbij de universiteitsraad haar invloed meer dan eens heeft gebruikt mét het gewenste resultaat.

Daarnaast zijn er ook nog faculteitsraden en opledingscommissies waar studenten zich inzetten om de belangen van studenten te behartigen. Ook zij behalen resultaten, door in constante dialoog te zijn met het faculteitsbestuur.

Verbetering

In vergelijking met andere Nederlandse universiteiten is de medezeggenschap aan de RUG krachtig en goed ontwikkeld. Dat betekent niet dat er geen ruimte is voor verbetering: eerder betrokken worden bij besluitvorming en meer transparantie naar studenten over besluitvormingsprocessen zijn twee zaken waar nog veel te winnen valt. Wij gaan daarom volgende week met het College van Bestuur in gesprek over hoe dit beter zou kunnen. Daarnaast gaat een afvaardiging van de studentgeleding met een lid van het universiteitsbestuur naar een landelijk overleg om met andere universiteiten best practices uit te wisselen. Wij houden ons dan ook zeker bezig met alle ontwikkelingen en nemen deze heel serieus.

Demonstreren overbodig

Al met al zijn wij van mening dat het aangaan van de dialoog met het college van bestuur zijn vruchten af zal werpen. Precies zoals dit in het verleden ook altijd geweest is. Met elkaar aan tafel gaan en in gesprek blijven heeft ons een hoop successen opgeleverd en wij hebben er vertrouwen in dat het in de toekomst ook zeker zo zal blijven!

 Esmée Gemke, fractievoorzitter SOG