Het thema van de Nacht dit jaar is energie.‘Als je een positief gesprek hebt geeft dit je energie. Maar, klagen en zeuren of kritiek van een ander is vervelend en kan je energie kosten’, legt Hogenelst uit.

Serotonine

Teveel negatieve gesprekken of een gebrek aan fijne en positieve gesprekken kan bijdragen aan het ontwikkelen van een depressie. Mogelijk speelt het geluksstofje serotonine hierbij een rol. Dus wil Hogenelst weten: ‘Wat is de invloed van het serotonineniveau op sociaal gedrag?’

Een mogelijke oorzaak van een depressie is het serotonineniveau in de hersenen. ‘Hierover wordt veel gedebatteerd in de wetenschap. Lang niet alle studies tonen aan dat het écht een rol speelt. Want, niet iedereen knapt op van antidepressiva (die weer op het serotonineniveau werken). Er is sprake van ‘mixed evidence’, vertelt Hogenelst. ‘Serotonine zit niet in onze voeding. We maken het met behulp van tryptofaan, een aminozuur dat wel in voeding zit.’

‘M’n mooiste vak’

Zijn interesse voor de hersenen kreeg hij door een vak dat hij jaren geleden volgde tijdens zijn bachelor bewegingswetenschappen. ‘Het mooiste vak dat ik ooit heb gehad’, zegt hij met een grijns op zijn gezicht. Hij koos voor de onderzoeksmaster BCN en kwam via verschillende omwegen, een jaar werken in Amsterdam en een rondreis door Afrika, weer in Groningen terecht.

Proefpersonen

Proefpersonen zijn zelf niet depressief maar hebben depressieve familieleden. ‘Deze groep loopt percentueel gezien een groter risico dan mensen waarbij depressie niet in de familie voorkomt.’ Bij hen wil hij meer te weten komen over hun sociale gedrag. Want, een mogelijk kenmerk van een depressie is moeite met sociale contacten. Doordat iemand depressief is, kan die in een sociaal isolement komen. Andersom, sommige mensen zijn eenzaam en worden daardoor depressief. ‘Door dit onderzoek komen we meer te weten over deze correlatie.’

Twee studies

Zijn onderzoek bestaat uit twee studies. In de eerste studie verlaagt hij het tryptofaan niveau van proefpersonen. Dit gebeurt in het lab. ‘Maar het sociale gedrag in een kunstmatige omgeving is beperkt’, vindt Hogenelst.  Daarom onderzoekt hij het in de tweede studie het gedrag van mensen in het normale leven na het toedienen van capsules met tryptofaan, een verhoging dus. Twee weken lang, op verschillende momenten per dag, geven mensen aan hoe ze zich gedroegen in gesprekken met een ander.’

Hij laat een vragenlijst zien die iemand heeft ingevuld na een gesprek met een huisgenoot. ‘Dat gaat heel snel, kost maar een minuutje.’ Dit doen de proefpersonen twee weken met tryptofaan en twee weken met een placebo.

Jaloersmakend

‘Het is wel eens jaloersmakend hoe anderen hun proefpersonen vinden’, bekend hij. ‘Ik ben veel aan het coördineren: langs gaan bij psychiaters, psychologen, advertenties in Psychologie magazine, lokale media en posters op de RUG. Om vervolgens de diagnose te verifiëren (van een depressie) en dan het gezonde familielid te benaderen.’ Hoewel hij ‘slechts’ 80 proefpersonen nodig heeft is het een hele kluif. ‘De ethische commissie heeft bepaald dat we eerst degene met een depressie moeten benaderen. Dit vanwege de wilsbekwaamheid. Lastig voor mij, maar logisch.’

Maar wat voor kennis levert het nou allemaal op? Hogenelst zit nu in het derde jaar van een vierjarig promotietraject. ‘Wat het uiteindelijke doel is?’ – hij wijst naar een stapel proefschriften op de kast. ‘Zo’n boek schrijven met 4 á 5 artikelen.’

Tijdens de Nacht zal hij vertellen over zijn tweede onderzoek: serotonine én sociaal gedrag. Dat is vernieuwend. En, voegt hij er hoopvol aan toe: ‘als ik effecten vind bij gezonde mensen is een logische stap om verder te gaan met onderzoek bij depressieve mensen. Zo weten we steeds meer.’

Meedoen?

Geïnteresseerd in deelname voor het onderzoek? Opgeven kan via k.hogenelst@rug.nl of 050 363 7155. De website van het onderzoek is www.bluesclues.nl

Plaats: Oude Postkantoor Munnekeholm, aanvang 20.30 u.