Niet alles tegelijk!

Tijdens een college van het ene vak nog even de laatste hand leggen aan het verslag van een ander vak, een appje sturen terwijl je door de Folkingestraat fietst of muziek luisteren tijdens het leren. We denken er niet meer bij na, maar we zijn constant aan het multitasken. Promovendus Menno Nijboer onderzocht hoe ons brein al deze taken verwerkt.

Nijboer probeert uit te vinden wat er in je brein gebeurt als je multitaskt. Daar hebben al veel onderzoekers naar gekeken, maar een echt duidelijk antwoord is er nog niet. ‘Multitasken doe je zonder erbij na te denken’, zegt Nijboer terwijl hij gedachteloos zijn kat aait. ‘Maar in je brein zijn veel dingen aan de gang, dus er moet wel een soort logica in zitten.’

In de scanner

Om deze logica te achterhalen legde Nijboer proefpersonen in een MRI-scanner. Daar moesten ze verschillende taken uitvoeren, zoals het tellen van het aantal hoge tonen, het volgen van een stipje op een scherm of het onthouden van letters die je op een scherm zag. Ondertussen scande Nijboer hun hersenen. ‘Je kon zien welke delen van de hersenen actief waren bij de taken’, vertelt hij. ‘En door die plaatjes over elkaar heen te leggen, konden we voorspellen welke taken wel en niet goed samen zouden gaan.’

‘Je werkgeheugen kan zich maar op één ding tegelijk richten’
De voorspellingen bleken te kloppen. Het tellen van de hoge tonen ging prima als je tegelijk het stipje moest volgen, omdat elke taak een ander gebied van de hersenen aanspreekt. Maar als de proefpersonen naast het aantal hoge tonen ook letters moesten onthouden, ging het mis. ‘Je werkgeheugen kan zich maar op één ding tegelijk richten’, legt Nijboer uit. ‘En het gaat ook verkeerd als je twee visuele, motorische of auditieve taken tegelijk moet doen.’

Een beetje afleiding

Multitasken kan er dus voor zorgen dat je prestaties achteruit gaan, zag Nijboer ook tijdens een experiment met een rijsimulator. Mensen die op een tablet tekst moesten lezen tijdens het rijden presteerden erg slecht. Nijboer: ‘Autorijden houdt vooral het visuele gebied in je brein bezig. Als je daarnaast nog een andere visuele taak gaat doen, gaat het mis.’ Je kunt je mobiele telefoon dus beter links laten liggen.

Toch kan een beetje afleiding geen kwaad. De mensen die in de simulatie naar een radioshow luisterden en daar vragen over moesten beantwoorden, reden beter dan mensen die zonder geluid over een saaie rechte weg moesten rijden. ‘Als je geen afleiding hebt, ga je dagdromen en je eigen afleiding verzinnen’, zegt Nijboer. ‘Dat is bijna net zo erg als een visuele afleiding.’

Het is dus het beste om de radio aan te zetten of met meerdere mensen in de auto te zitten, denkt Nijboer. Hij verwacht niet dat dit advies meteen landelijk overgenomen zal worden, maar het is wel een mooi begin voor verder onderzoek. En als ze dan toch bezig zijn met multitasken in het verkeer, heeft hij nog wel een idee: ‘Misschien moeten we ook eens kijken naar al die fietsers met hun mobieltje in hun hand. Daar kunnen we vast ook nog wel nuttige adviezen voor verzinnen.’

02-03-2016