American studies klaagt over Engelse vertalingen

Al jaren ondervindt de opleidingscommissie van American studies problemen met de kwaliteit van de Engelse vertaling van de Onderwijs- en Examenregeling. De vertaling zou onbegrijpelijk zijn voor Engelstalige studenten.

De commissie sloeg zelf aan het verbeteren en benaderde het Onderwijsinstituut. Ook zijn in april de zorgen aangekaart in de faculteitsraad. Dit alles tot nu toe zonder resultaat.

‘Het gaat om het gebruik van termen als Progress Reports en introductory phase in plaats van de meer letterlijke formuleringen Binding Study Advice en propaedeutic phase’, verklaart Tim Jelfs, secretaris van de opleidingscommissie, via e-mail. ‘Die laatste zijn verwarrend in het Engels, tenzij je al bekend bent met de achterliggende concepten en terminologie in het Nederlands. Dit zijn belangrijke documenten die studenten moeten kunnen begrijpen.’

Frustratie

Het proces van wijziging, vertaling en goedkeuring van de Onderwijs- en Examenregelingen (OER) keert jaarlijks terug. Dit probleem doet dat ook, tot frustratie van de opleidingscommissie, al zegt die ook wel begrip te hebben voor de situatie. Jelfs: ´We begrijpen volkomen hoe moeilijk het moet zijn om dit soort juridisch Nederlands in helder Engels te vertalen.’

‘We hebben geprobeerd dit probleem op te lossen door de Nederlandse juridische termen tussen haakjes achter de Engelse toe te voegen’, vult voorzitter van de commissie Amanda Gilroy aan. Ze benadrukt verder dat vertalen niet gaat om het letterlijk, woord voor woord, omzetten van een tekst.

‘Maar wijzigingen in de vertalingen die wij eerder hebben voorgesteld lijken niet te zijn opgenomen in recentere versies’, zegt Jelfs. ‘Dit betekent dat wij veel tijd en moeite kwijt zijn geweest met het redigeren van eerdere OER-exemplaren om ze duidelijker te maken voor Engelssprekende studenten, alleen om te ontdekken dat het Onderwijsinstituut, of een andere instantie, weer terug is gegaan naar de eerdere versie.’

Weer opnieuw

En dan kan de opleidingscommissie weer opnieuw beginnen. De OER-versies die op de RUG-site staan, zijn door de opleidingscommissie geredigeerd. Jelfs: ‘Het lijkt de film Groundhog Day wel.’

‘Die frustratie begrijp ik’, reageert directeur Luuc Bruyning van het Onderwijsinstituut. ‘Wij proberen zoveel mogelijk naar de klachten te kijken en gaan dat zeker met de Vertaaldienst  bespreken. Ik ga wel uit van de expertise van die dienst.’

‘Maar een OER is in het Nederlands ook een herkauwd wangedrocht van een stuk tekst’, aldus Bruyning. ‘Bij een heleboel termen in de Nederlandse OER heb ik ook mijn bedenkingen, dus dat zul je zeker in het Engels hebben. Met een OER moet je niet gaan filosoferen over de kwaliteit van de tekst; hetzelfde geldt voor een wettekst. Bovendien is de Vertaaldienst vanuit de EU, het ministerie en het universiteitsbestuur gebonden aan bepaalde terminologie.’ Ook Jelfs erkent dit.

Brits Engels

‘Overigens is RUG-breed besloten dat alle documenten in Brits Engels worden opgesteld of vertaald’, zegt Bruyning. ‘Bijvoorbeeld programme in plaats van program.’

‘En stel dat wij in de OER van American studies Binding Study Advice veranderen in Progress Reports, dan heeft dat niet zoveel zin; dat zou centraal op het niveau van de model-OER aangepast moeten worden’, legt Bruyning uit. ‘Want vinden ze dat bij economie en natuurkunde ook allemaal?’, vervolgt de directeur van het Onderwijsinstituut. ‘Het valt op dat we hier tot nu toe alleen van American studies klachten over hebben gehad.’

04-06-2015