De universiteit had eigenlijk begin dit jaar willen overstappen op Google Apps. Gmail en Google agenda bieden meer functionaliteit dan de eigen voorzieningen en het gebruik is gratis, en daarmee een stuk goedkoper dan het zelf ontwikkelen en bijhouden van software. Een besparing van vier ton per jaar.

Maar met die besparing geven studenten en medewerkers ook een groot deel van hun privacy op. Een aantal faculteiten ziet dat niet zitten en daarom is de overstap voor medewerkers uitgesteld tot oktober. Voor de studenten is het volgens de universiteit geen probleem dat de FBI kan meekijken. Zij maken daarom al deze zomer de overstap.

Privacy

‘We hebben de studenten niet van tevoren gevraagd of ze er blij mee zijn’, geeft technisch directeur Haije Wind van het Centrum voor Informatietechnologie van de RUG toe. ‘Maar een groot aantal studenten maakt er privé al gebruik van. Zo’n dertig procent fowardt z’n RUG-mail naar Gmail. En in het selectietraject hebben we Google vergeleken met Microsoft. De twee voorlopers op dit terrein. Daar kwam een voorkeur voor Google uit en waren ook studenten bij betrokken.’

Toen RUG-juristen eind vorig jaar werd gevraagd of het verstandig was over te stappen naar de clouddiensten van Google was het antwoord duidelijk: niet doen. Ze bekeken rapporten van het College bescherming persoonsgegevens (CBP) en het Instituut voor Informatierecht van de Universiteit van Amsterdam (IVIR). De conclusie: de Amerikaanse overheid kijkt waarschijnlijk mee.

De USA Patriot Act, een middel in de strijd tegen terrorisme, verplicht Amerikaanse bedrijven – ook als ze in Europa gevestigd zijn – de overheid toegang te geven tot informatie. ‘Amerikanen hebben recht op privacy, dat staat in de constitutie. Maar als je geen Amerikaan bent, heb je geen recht op privacy, omdat je je niet kunt beroepen op die grondwet’, legt universitair docent recht en ict Mathieu Paapst uit.

Zorgen

De FBI kan aan de hand van National Security Letters alle gegevens van Googlegebruikers opvragen, zonder dat er een rechter aan te pas komt. En ook zonder dat die gebruiker op de hoogte wordt gesteld. Sinds 2000 zijn er ongeveer 300.000 van dat soort aanvragen gedaan. Volgens Google zijn de geheime verzoeken van de FBI illegaal. Maar een Amerikaanse rechter oordeelde vorige maand anders. Google moet alle data overhandigen als het onderzoeksbureau daarom vraagt.

[vsw id=”g3_dJE9tBRg” source=”youtube” width=”425″ height=”344″ autoplay=”no”]

 

Voor onderzoekers is dat een probleem. De faculteiten wiskunde en natuurwetenschappen, en rechtsgeleerdheid zien de overstap niet zitten. ‘Er zijn zorgen over patenten, waarvan je niet zou willen dat anderen meekijken. We gaan kijken hoe we tegemoet kunnen komen aan die zorgen’, reageert RUG-bestuurder Sibrand Poppema.

Voor de studenten is dat geen issue volgens Wind. ‘We hebben een contract gesloten met Google en daarin staat dat alle data eigendom blijven van de universiteit. De juristen van SURF hebben er naar gekeken en het contract voldoet aan alle Europese wetgeving.’

Maar de Europese privacywetgeving kan nog zo goed zijn, de FBI is er niet aan gebonden. ‘Dat is zo. Google is er niet blij mee. Maar hun eigen regering hebben ze niet in de hand’, geeft Wind toe.

‘Onverstandig’

De overstap is daarom ‘heel onverstandig’, vindt Paapst. ‘Als je enige reden is dat het goedkoper is, dan moet je afwegen wat je belangrijker vindt. Wat onze organisatie anders maakt dan een commercieel bedrijf dat op Google overstapt, is dat we met vertrouwelijke gegevens omgaan. De strategie van de rijksoverheid is ook dat ze niet meedoen aan publieke clouddiensten. Dat geeft al aan dat we een bijzondere organisatie zijn die zorgvuldig om moet gaan met gegevens.’

Volgens Poppema geeft het beschermen van je gegevens met een eigen mailprogramma ook weinig garanties. ‘Zo gauw je gaat communiceren met universiteiten, die wel gebruik maken van Google, dan is de bescherming weg’, zegt hij.

Toch geldt de overstap niet voor co-assistenten en medewerkers van het UMCG. Omdat zij te maken hebben met patiëntgegevens zijn de beveiligingseisen daar hoger. Voor RUG-onderzoekers die écht niet willen overstappen komt er een door de universiteit ontwikkeld alternatief. ‘Maar aan welke groepen medewerkers we dat gaan aanbieden en hoe dat alternatief eruit zal zien, dat moeten we nog bekijken’, zegt Wind.