Daarnaast lijken hogere niveaus van het vetzuur docosahexaeenzuur (DHA) voor de geboorte meer effect te hebben op de ontwikkeling van de motoriek van kinderen dan hogere niveaus hiervan na de geboorte, in flesvoeding.

Ook heft borstvoeding (gedeeltelijk) de negatieve invloed van het effect van roken op het IQ van het kind op. Een detail uit haar onderzoek, noemt De Jong het zelf. ‘Voorop staat dat niet roken, zeker tijdens de zwangerschap het beste is. Kinderen van moeders die niet roken hebben een hoger IQ dan kinderen van moeders die wel roken, ongeacht de voeding die het kind krijgt’, zegt De Jong. ‘Roken geeft wel slechte stoffen door maar blijkbaar weegt dat niet op tegen het voordeel van vetzuren in borstvoeding.’ Het negatieve effect van roken tijdens de zwangerschap is ook niet gering, het gaat om een effect van ongeveer 10 IQ-punten, een effect in de grote van een schoolniveau.

Vetzuren

Hoe het kan dat rokende moeders die borstvoeding geven ‘slimmere’ kinderen krijgen, dan rokende moeders die hun kinderen gewone flesvoeding – zonder toegevoegde vetzuren – geven, is niet geheel duidelijk. ‘De theorie is dat dit te maken heeft met de omzetting van specifieke vetzuren in het lichaam van de moeder. Dit wordt geremd door het roken en dus zou het zo kunnen zijn dat die kinderen met een licht gebrek aan specifieke vetzuren ter wereld komen’, zegt De Jong.

Voor moeders die niet roken is het voordeel van borstvoeding boven flesvoeding met de extra vetzuren minimaal. ‘Hierbij hebben we de intelligentie van de moeder meegenomen, slimme moeders krijgen slimme kinderen’, zegt De Jong.

Het onderzoek van De Jong richt zich op het effect van vetzuren (docosahexaeenzuur, DHA en arachidonzuur, AA) – gegeven tijdens de eerste acht weken van het leven – op de ontwikkeling van kinderen als ze negen jaar oud zijn. Die omega 3 en 6 vetzuren zitten wel in moedermelk, maar nog niet in alle flessenmelk. Daarnaast heeft ze gekeken naar de gehaltes van deze vetzuren in de navelstreng en de relatie daarvan met ontwikkeling op 9 jaar.

Fastfood

Een opmerkelijk uitkomst is volgens De Jong ook dat de flesvoeding met toegevoegde vetzuren duidelijk beter is dan de gewone flesvoeding. ‘Het nadeel dat kinderen van een rokende moeder hebben wordt door het geven van die flesvoeding aanzienlijk minder groot’, zegt De Jong. ‘Het grote voordeel van borstvoeding boven flesvoeding met vetzuren is dus juist weer minder groot dan vaak beweerd.’

Uit haar onderzoek bleek ook dat transvetzuren – kunstmatig geharde vetten die je vooral vindt in fastfood en bijvoorbeeld gevulde koeken en bekend staan als heel ongezond – een positief effect lijken te hebben op selectieve aandacht, de concentratie, van jonge kinderen.

Opzienbarend

Deze relatie is gevonden met het vetzuur in de navelstreng, dus wat het kind tijdens de zwangerschap heeft binnengekregen van de moeder. ‘Analyse van de vetzuren in de navelstreng liet zien dat een hoger DHA gehalte tijdens de zwangerschap een duidelijke positieve relatie vertoonde met ontwikkeling op 9 jaar. Het is dus heel belangrijk om tijdens maar ook voor je zwangerschap voldoende DHA binnen te krijgen. Door het eten van vette vis, bijvoorbeeld’, zegt De Jong.

‘Ook opmerkelijk en vooralsnog zonder logische verklaring’, zegt De Jong. ‘Eigenlijk best gek dat deze opmerkelijke resultaten niet opgevallen zijn in mijn proefschrift. Het is waardevolle en opzienbarende informatie.’