Bijzonder is dat het niet gaat om nieuwe titels. Het zijn bestaande tijdschriften die met redactie en al verhuizen naar een nieuwe publicatievorm. ‘We zijn al langer niet tevreden met de bestaande manier van publiceren en willen over naar een duurzamer model’, zegt woordvoerder Johan Rooryck van het initiatief LingOA.

De redacties die zich hebben aangesloten, publiceren voortaan bij Ubiquity Press – een uitgever die zich verbonden heeft aan de voorwaarden van Fair Open Access. Dat betekent dat auteurs hun rechten behouden en dat de kosten voor het verwerken van de artikelen duidelijk in verhouding staan tot het afgeleverde werk.

Onderhandelingen

De tijdschriften LabPhon en Journal of Portuguese Linguistics zijn al over. Bij twee andere tijdschrifen – het vooraanstaande Lingua en Journal of Greek Linguistics – lopen de onderhandelingen nog. Mocht de uitgever akkoord gaan met Fair Open Access, dan blijven de tijdschriften alsnog. ‘We hopen uitgever Elsevier te overtuigen dat dit een redelijke en goede weg is’, zegt Rooryck.

Het initiatief is mogelijk door de financiële garantstelling van zes universiteiten, waaronder de RUG, en een subsidie van onderzoeksfinancier NWO. Hierdoor kunnen de redacties de overgang bekostigen. Daarnaast is er samenwerking met de Open Library of the Humanities (OLH). Dit garandeert dat de tijdschriften ook na de eerste vijf jaar zullen blijven bestaan.

Kwaliteit

Rooryck is niet bang dat de kwaliteit of reputatie van de titels eronder lijdt. ‘De kwaliteit is niet afhankelijk van de uitgever’, zegt hij nadrukkelijk, ‘maar van de editorial board. Juist daarom is het zo belangrijk dat bestaande redacties overgaan.’

Mocht de naam van een tijdschrift moeten veranderen, omdat die de uitgever toebehoort, dan is dat ook geen onoverkomelijk probleem, denkt hij.

Het blijft waarschijnlijk niet bij de huidige titels. ‘Meerdere redacties beraden zich’, zegt Rooryck. Doordat OLH de continuïteit garandeert, is het veiliger om over te stappen op open access, denkt hij.

De beweging naar open access krijgt steeds meer de wind in de rug. Zeker nu de onderhandelingen met de belangrijke uitgever Elsevier nog altijd niets opgeleverd hebben.