• Legende wordt weer levend

    Lauwersloop krijgt een nieuwe kans

    Deze zomer herleeft de Lauwersloop: de estafetterun die ooit de Batavierenrace naar de kroon stak. Marieke Voppen vertrekt in alle vroegte uit Groningen om de 114 kilometer lange route vast te verkennen.

    Route

    De Lauwersloop is een estafetteloop met 16 etappes. Elk team bestaat uit 17 renners, de laatste etappe wordt gelopen door twee teamleden. Er zijn mannen- en vrouwenetappes. Een vrouw mag wel een mannenetappe lopen, andersom is dit verboden. Tijdens de run over het platteland van Leeuwarden naar Groningen wordt elke renner begeleid door een fietser. Een busje met de overige teamleden legt een autoroute af naar elk volgend wisselpunt. Dit is de plek waar de ene hardloper finisht en de volgende van start gaat. De Lauwersloop start ’s ochtends vroeg in Leeuwarden, waarna er vier herstarts zijn: in Dokkum, Lauwersoog, Eenrum en Zuidwolde. Bij de herstarts beginnen alle teams weer tegelijk, om de spreiding tussen de lopers te minimaliseren. De route  is als vanouds:

    • Start: Leeuwarden-Giekerk-Oudkerk-Rinsumageest-Dokkum
    • Eerste herstart: Dokkum-Ee-Anjum-Lauwersoog
    • Tweede herstart: Lauwersoog-Ulrum-Leens-Eenrum
    • Derde herstart: Eenrum-Baflo-Onderdendam-Zuidwolde
    • Laatste herstart: Zuidwolde-Groningen

    Dinsdagochtend kwart over zeven. Het is januari, dus donker. Het grijze autootje van Franciska Schutter van de Lauwersloopcommissie rijdt de Prinsesseweg af. Ze scheurt de parkeerplaats op en ik stap in voor een eerste kennismaking met de Lauwersloop.

    De huidige generatie studenten kent de loop hoogstwaarschijnlijk niet. De laatste editie was immers veertien jaar geleden. Maar met het 400-jarig bestaan van de RUG hebben Francisca en haar collega’s één belangrijke taak:  de 114 kilometer lange estafetteloop uit het slop trekken.

    De straatlantaarns floepen uit en de lucht kleurt lichtroze door de opkomende zon. We tuffen over de eenbaansweg met weilanden links en rechts. Een tractor dwingt ons af te remmen naar minder dan 40 kilometer per uur.

    ‘We hebben de hardlooproute over kunnen nemen van de vorige commissie uit 2000’, vertelt Franciska terwijl we op de Waddenzee afkoersen. ‘In grote lijnen ziet de loop er dan ook hetzelfde als toen.’

    De kerktoren van Ulrum

    We naderen Lauwersoog. Ongetwijfeld is dit in de zomer een toeristische trekpleister, maar vandaag oogt het dorp met nog geen tweehonderd inwoners troosteloos. ‘Hopelijk staat er op 30 mei een hele horde mensen langs de kant. Daarnaast verwachten we veel toeristen, omdat de estafette in het Hemelvaartweekend is’, zegt Franciska, terwijl ze met een schuin oog de routebeschrijving probeert te lezen. ‘We moeten hier naar links, richting Ulrum’, zegt ze resoluut.

    De route is haar niet helemaal onbekend. Eens per maand rijdt een van de commissieleden het traject. ‘Dat we dat zo vaak doen is nodig’, legt Franciska uit, ‘om veranderingen op te merken.’

    Misschien wil de gemeente Winsum plots die ene brug renoveren. Of wordt in Bedum de weg opgebroken. ‘Natuurlijk hebben we intensief contact met betrokken gemeentes, maar je weet het nooit.’

    Ze wijst naar links: ‘De atleten volgen het fietspad langs de autoweg.’ Recht voor ons prijkt de kerktoren van Ulrum boven het omringende grasland uit. Daar moeten we naartoe.

    Onverharde paden

    De route van de Lauwersloop doorkruist diverse dorpjes die niet groter zijn dan een speldenprik op de kaart, zoals dit gehucht. Nog geen minuut later hebben we het dorp met één brievenbus en één dorpscafé alweer achter ons gelaten. ‘Daar!’, roept Franciska, wijzend naar het weggetje aan de linkerkant, ‘de renners moeten het onverharde pad op. Maar met de auto is het eigenlijk niet te doen’, zegt ze er snel achteraan.

    Het is inderdaad onwijs smal en bovendien erg drassig. Links ligt een kanaal, rechts een slootje. Toch stuurt Franciska de auto het pad op. Elke renner wordt tijdens de hardloopwedstrijd begeleid door een fietser. Maar hoe die fietser dit hobbelige, onverharde pad gaat afleggen?

    Halverwege gooit een paaltje toch roet in het eten. We stappen uit om te kijken of omdraaien hier überhaupt tot de mogelijkheden behoort. Dan merken we hoe koud het eigenlijk is en hoe hard het waait. De temperatuur is in mei ongetwijfeld hoger dan nu, maar toch… de Lauwersloop is niet voor mietjes.

    Almost thousand

    ‘We hopen dat buurtbewoners de handen uit de mouwen steken’

    Met een ontelbare hoeveelheid steken keert Franciska. ‘Op de route liggen meerdere onverharde paadjes’, zegt Franciska terwijl we terug slippen naar de verharde weg.

    Dan slaan we linksaf en koersen op Eenrum af. De negen-koppige commissie, die als sinds april bezig, heeft zich nogal wat op de hals gehaald. ‘Er waren nog enkele verstofte documenten met draaiboeken en notulen uit het verleden’, vertelt Franciska terwijl ze de verwarming nog een beetje hoger draait. ‘Maar het meeste was erg gedateerd.’

    Dus zoeken ze sponsoren, zetten draaiboeken in elkaar, verspreiden promotiemateriaal en ontwerpen een website. Franciska: ‘We moeten nog 150 vrijwilligers strikken om ons te helpen op 30 mei. We hopen dat de Friese en Groningse buurtbewoners ook bereid zijn de handen uit de mouwen te steken.’

    Reünie

    De eerste Lauwersloop werd in september 1981 georganiseerd op initiatief van de ACLO onder het motto ‘voor en door studenten’.

    Tot 2000 groeide de loop uit tot een groot evenement met ruim 1000 deelnemers. Het stond het bekend als dé noordelijke tegenhanger van de Batavierenrace. Maar toen ging het mis. Het was bijna onmogelijk nog studenten te vinden voor de organisatie.

    Tegelijk begon het deelnemersveld steeds meer uit oud-studenten te bestaan. De Lauwersloop werd een soort reünie.

    ‘De onverharde paadjes waren veranderd in ware modderpoelen’

    Oud-student economie Peter-Jan de Blaak (48) vindt het tot op de dag van vandaag zonde. Hij liep de wedstrijd in zijn studententijd meerdere malen. ‘Eén keer was het superslecht weer’, vertelt hij. ‘Het regende en waaide. De onverharde paadjes waren veranderd in ware modderpoelen. Maar ik heb ook met mooi weer gelopen. Vooral het landschap rondom Lauwersoog is dan adembenemend.’

    De hardloopsport was destijds aan het vergrijzen, zegt hij. ‘Bij studenten raakte hardlopen uit de mode.’ Tegenwoordig is het weer hip en struikel je in het park over de hardloopklasjes.

    Spetters modder

    De voorruit is intussen besmeurd met spetters modder. Maar één ruitenwisser werkt, waardoor het zicht er niet beter op wordt. We crossen via het pittoreske Baflo verder naar Onderdendam. Vandaar rennen de atleten naar de laatste pitstop: de muziekkoepel van Zuidwolde.

    Hier gaat de laatste etappe van start gaat en sprinten twee atleten per team richting de Grote Markt. Op dit moment doet de koepel zijn naam geen eer aan. ‘Maar’, belooft Franciska, ‘deze laatste herstart zal er één worden met een muzikale, bombastische omlijsting.’

    We laten Zuidwolde voor wat het is en stuiven recht op de Grote Markt af. Via de Bedumerweg rijden we het centrum binnen. ‘De Ebbingestraat is straks afgezet’, zegt Franciska. Hoeveel atleten er dan op de Grote Markt af spurten is nu nog niet bekend. ‘De teller staat op twintig teams’, zegt Franciska. ‘Maar de toegestane capaciteit voor alumni – tien procent van het totaal – is al overschreden. Er kunnen alleen nog meer alumni meedoen als zich ook meer studenten aanmelden.’

    Fanatiek flyeren

    Dat gaat nog even moeite kosten, want grote concurrent de Batavierenrace  is drie weken eerder.  ‘We hebben al van studenten gehoord dat ze daarvoor kiezen en de Lauwersloop links laten liggen.’ Balen dus. ‘Maar we voeren actief promotiebeleid. We hebben overal posters opgehangen. Daarnaast gaan we ook fanatiek flyeren.’

    We arriveren op de Grote Markt. Eindstation van de estafetteloop, die als het goed is wordt afgesloten met een enorm Groninger Cantus Fest. Ruim duizend studenten aan 125 tafels schreeuwen dan de longen uit hun lijf  bij het zingen van bekende liederen. Ook toegankelijk trouwens als je de Lauwersloop niet hebt gedaan.