• nu even echt sociaal

    Smartphones verboden

    Heb je vrienden langs, gluurt iedereen op zijn iPhone. Steeds meer studenten zijn er zat van. Ze bedenken regels. Het telefoonmandje bijvoorbeeld.

    in het kort

    Steeds meer studenten maken regels voor telefoongebruik als ze samen een biertje drinken.

    Menko Verburg bijvoorbeeld heeft een telefoonmandje bij de deur staan.

    Yanick Verkaik kwam met de telefoonstapel. Haal je je smartphone eraf, krijg je voor straf een at.

    Heel normaal, zegt sociaal psycholoog Tom Postmes.‘In een groep wordt altijd sociaal gereguleerd wat keurig is om te doen of niet.’

    Een stuk gezelliger. En, zegt Menko: ‘Zonder smartphone leer je weer beter vertellen.’

    volledige versie

    Leestijd: 3 min. (721 wrdn)

    Weg met die telefoon! Steeds meer studenten maken regels voor telefoongebruik als ze samen een biertje drinken. De reden? Asociaal!

    Twitter, Facebook, Instagram, Whatsapp. Allemaal redenen om de smartphone uit de zak te toveren en eindeloos te scrollen over de sociale media. Maar echt gezellig is het niet, kletsen met iemand van wie het gezicht verlicht wordt door een klein beeldschermpje.

    Mandje bij de deur

    Dat vond ook student kunstgeschiedenis Menko Verburg (26). Hij maakte er korte metten mee. ‘Ik stoorde me er enorm aan. Er viel geen normaal gesprek meer te voeren’, zegt Menko.

    Lang had hij zelf geen smartphone: daarom vond hij het al snel vervelend wanneer anderen voortdurend op een schermpje zaten te kijken. Dus verzon hij een manier om de telefoon te bannen. ‘Ik heb een mandje bij de deur neergezet’, lacht Menko. ‘Iedereen moet zijn telefoon daar inleveren. En als je hem stiekem bij je houdt, moet je hem alsnog inleveren.’

    Menko is niet de enige die met smartphone maatregelen kwam. ‘Ik heb een telefoonstapel ingevoerd’, zegt Yanick Verkaik (24), student rechten. ‘Iedereen moet zijn telefoon daar opleggen. Haal je hem van de stapel, dan krijg je voor straf een at.’

    De regel is niet superstreng, vindt hij. Maar hij vindt het enorm asociaal als mensen met anderen zitten te appen. ‘Het gaat ten koste van goede gesprekken’, zegt hij.

    Sociaal offline

    Het klinkt wat gek. Je gaat sociaal offline om in het ‘echte’ leven sociaal te zijn. Maar sociologisch gezien is het een heel normale ontwikkeling, vertelt Tom Postmes, hoogleraar sociale psychologie. ‘Het verbaast me niks’, zegt hij. ‘Maar als ik toch moet speculeren: alle mediagebruik is gebonden aan sociale normen. Vroeger mocht je bijvoorbeeld niet aan tafel de krant lezen.’

    Net als het lezen van de krant, wordt nu de telefoon niet meer getolereerd. Postmes: ‘In een groep wordt altijd sociaal gereguleerd wat keurig is om te doen of niet. Het mooie is dat studenten het blijkbaar zelf ook doen. Anders wordt het gedrag als asociaal ervaren.’

    Bij Menko en Yanick is de regel al langere tijd van kracht. Menko moet nog steeds lachen om hoe zijn vrienden in het begin reageerden: ‘Mensen werden in het begin zelfs zenuwachtig als ze hun telefoon er niet bij hebben. In het begin werd mijn regel dan ook niet gewaardeerd.’

    Ook Yannick merkte dat. Hij zag dat sommigen echt verslaafd waren aan hun telefoon. ‘Als dan een iPhonescherm verlichtte, zag je ze denken: ah kut!’

    Smartphoneban

    Uiteindelijk zijn de mannen erg blij met hun smartphone ban. Yanick: ‘Mensen zijn niet meer afgeleid. Het heeft een heel positief effect. Nu moet je wel praten met degene die naast je zit, in plaats van met mensen op je telefoon.’

    Menko vindt het op zijn beurt een stuk gezelliger. ‘Je kijkt ook niet meer onbewust op je telefoon. Je kunt gewoon weer met elkaar zitten, het met elkaar gezellig hebben.’

    Hij ziet nog een ander voordeel: van de afwezigheid van je telefoon leer je goed vertellen. ‘Iets goed kunnen beschrijven is een hele kunst. Nu pakken we meteen een telefoon erbij om een foto te laten zien van dat ene meisje of dat ene kledingstuk. Het is zoveel beter als je dat goed onder woorden kunt brengen.’

    ‘Als leden willen Facebooken, gaan ze naar de gang’

    Nieuwe mores

    Gezelligheid staat hoog in het vaandel bij de mannen. Hun regels voor swipen en scrollen zijn daar een bewijs van. Zij  vroegen hun vrienden om hun telefoon in te leveren. Ook studentenvereniging Albertus vraagt aan haar leden de telefoon weg te stoppen, maar dan op een heel andere manier.

    Bij studentenvereniging Albertus kan whatsappen je zelfs een biertje kosten. ‘Elke keer dat jij op je smartphone staat te kijken, mogen maximaal acht mensen hun hand omhoog doen’, vertelt Diana den Heijer, de vicepreses. ‘Als je opkijkt, mag je die mensen op een biertje trakteren.’

    Zelf vindt ze het niet bijzonder meer. ‘Niet echt gezellig als iedereen op de kroeg de hele tijd op de telefoon kijkt’, meent ze. ‘Een aantal jaar geleden is daarom dit mos verzonnen. En het werkt prima: op de kroeg zie je bijna niemand Facebooken. Als de leden dat wel willen, lopen ze naar de gang’, zegt Den Heijer.